De Belofte is de weerslag van een literaire wedstrijd die zijn deelnemers tot het uiterste drijft: schrijf een verhaal rond een belofte, en toon wat er gebeurt wanneer deze breekt, vervormt of verwordt. De bundel, voortgekomen uit de gelijknamige wedstrijd van Out of this World, biedt een breed palet aan genres en stijlen, van verstilde sciencefiction tot psychologische horror, van sprookjesachtig tot ronduit bitter.
 |
| De Belofte - Wedstrijdbundel |
Wat opvalt, is de variatie. Sommige auteurs grijpen de thematiek aan om diep in de menselijke ziel te wroeten; anderen kiezen voor buitenaardse settings of mythologische kaders. De belofte wordt in deze bundel zelden gehouden. En dat is maar goed ook. Want juist in de breuk, in de barst tussen woord en werkelijkheid, ontstaan de spannendste verhalen.
Als recensente kijk ik met genoegen naar deze poging om nieuw genre-talent te stimuleren én te presenteren. Niet elk verhaal is even geslaagd, maar de bundel als geheel is een frisse, uitdagende bijdrage aan het Nederlandstalige speculative fiction-landschap. Een veelbelovend initiatief, letterlijk.
Onderstaand mijn mening over de verhalen:
Mijn moeder is een tijdreiziger – Kwan Aben-Lee
Een briljante opener die met humor en tragiek een originele draai geeft aan het tijdreisthema. De vertelstem is raak, het tempo strak, en de opbouw vlekkeloos. De combinatie van nuchtere puberblik en onderliggende emotionele lading maakt dit verhaal verrassend gelaagd. Het einde is subtiel hartverscheurend. Terecht bekroond. Een belofte ingelost.
Het wonderkind – Miriam Ootjers
Een knap geconstrueerde vertelling die intelligent speelt met het thema identiteit, macht en onsterfelijkheid. De toon is beheerst, de wereld overtuigend, en de dialogen scherp. De tragiek van het kind in een volwassen bewustzijn kruipt onder de huid. Alleen het slot had iets bondiger gekund. Toch: een volwassen verhaal over onvolwassen verlangens.
Meneer Joske – Mehmet Küçükaycan
Een ingetogen parel vol melancholie en onverwachte magie. De verteltoon is warm, maar nooit sentimenteel. De draak als metafoor voor vriendschap en dood werkt verrassend goed. De stijl is zorgvuldig, al had het middenstuk iets compacter gemogen. Een verhaal dat blijft nazinderen, ondanks zijn ogenschijnlijke eenvoud.
De prijs van een naam – Mike Jansen
Een groezelige, SF-gedreven knaller die diep graaft in de thematiek van autonomie en controle. De wereldbouw is zintuiglijk sterk en de sfeer ademt vervreemding. De kritiek op technocratische ontmenselijking komt loeihard binnen. Soms wat overdadig in stijl, maar altijd met overtuiging. Dit is genre op zijn rauwst en best.
Vervreemding – Erwin Colson Thimister
Origineel idee met een pakkend vertelperspectief, maar de balans tussen kinderlijke naïviteit en vernietigende onthulling is wankel. De stijl is vlot, maar mist hier en daar de subtiliteit die het einde had kunnen versterken. Toch een dappere poging om harde SF met morele reflectie te mengen.
En dansen de duvels – Tais Teng
Sprookjesachtig en macaber, in typische Teng-stijl. De cadans van de taal en de folkloristische sfeer zijn heerlijk, maar het verhaal mist spanningsboog en verrassing. De pointe is aardig, maar voorspelbaar. Een duivels dansje op bekend terrein, goed uitgevoerd, maar weinig nieuws onder de zon.
Tegen de stroom in – Luca Willems
Een onopvallend verhaal dat netjes de regels volgt, maar weinig risico neemt. De thematiek is herkenbaar, de stijl verzorgd, maar het mist lef, scherpte of verrassing. De personages blijven vlak, de setting blijft vaag. Braaf proza dat leest als een oefening, niet als een publicatie.
Het beloofde land – Paula Sheperd
Pretentieus zonder genoeg inhoudelijke diepgang. Er zit een interessant idee verscholen, maar het komt niet uit de verf. De dialogen zijn houterig, de wereld onduidelijk. Een verhaal dat te veel wil zeggen, maar zich verliest in vaagtaal en geforceerde symboliek. De belofte blijft hier helaas onvervuld.
Komst en wederkomst op Thaughar II – Jaap Boekestein
Een vermakelijke space opera pastiche met knipoog. Boekestein blijft een rasverteller, maar hier is de ironie te dik uitgesmeerd en de plot te dun. De satire werkt, maar mist urgentie. Eerder een luchtige amuse dan een hoofdgerecht. Aardig tussendoortje, niet meer dan dat.
Gisteren was niet meer gisteren – Django Mathijsen
Bekwaam geschreven, technisch solide, maar inhoudelijk weinig verrassend. Tijdlusverhalen zijn al moeilijk, en dit verhaal voegt weinig toe aan het genre. Het leest vlot, maar zonder echt te raken of te verrassen. Mathijsen kent zijn vak, maar hier blijft het te veel op routine.
Droometers belofte – Ada Martens
Een origineel concept met potentieel, maar de uitwerking blijft fragmentarisch. De stijl is verzorgd, maar iets te nadrukkelijk literair zonder echt te beklijven. De wereld had meer nodig om tot leven te komen en de emotionele kern blijft onderontwikkeld. Moedig geprobeerd, maar de impact blijft uit.
Geheimen – Hay van den Munckhof
Een degelijk opgebouwd verhaal dat vlot leest, maar te veel leunt op bekende genre-elementen. De sfeer zit goed, de personages zijn herkenbaar, maar het geheel mist verrassing. Een aangenaam verhaal voor tussendoor, met weinig rimpeling achteraf. Prima vakwerk, maar geen hoogvlieger.
… komt schuld – Edward van Egmond
Een sobere en beklemmende vertelling met sterke thematiek rond verantwoordelijkheid en verlies. De stijl is bondig en effectief, de spanningsopbouw goed gedoseerd. Had meer kunnen winnen bij een scherpere slotzin, maar weet desalniettemin te raken. Een voorbeeld van hoe eenvoud kan overtuigen.
Girennes geheim – Arndt van Ruremonde
Een rijkelijk aangekleed fantasyverhaal dat baadt in klassieke motieven. De sfeer is dik in orde, maar het plot is te conventioneel en de personages blijven vlak. Stilistisch degelijk, maar zonder eigen stem. Een verhaal dat vooral liefhebbers van traditionele fantasy zal aanspreken.
Alles wordt beter – Charles van Wettum
Een bitterzoete toekomstschets met een stevige dosis cynisme. De boodschap is helder, de uitwerking subtiel. De auteur beheerst het ritme van de korte vorm goed. Toch ontbreekt net die ene draai die het verhaal echt onvergetelijk maakt. Wel goed doordacht en stilistisch verzorgd.
Het woord voor overleven is aanpassen – Thomas de Vries
Een biopunk-achtig verhaal dat goed scoort op originaliteit en sfeer. De thematiek rond evolutie en identiteit wordt overtuigend verkend. Hier en daar had de spanningsboog wat strakker gekund, maar de beeldtaal is sterk en beklijft. Een ruwe diamant met een intrigerende gloed.
As en afscheid – Alexandra Dingenauts
Een intiem en zorgvuldig opgebouwd verhaal dat slim speelt met emotie en herinnering. De stijl is fijngevoelig, zonder te verzanden in sentimentaliteit. Een van de weinige verhalen die echt stil maakt. Niet spectaculair, maar wel beklijvend. Subtiele kwaliteit die respect afdwingt.
Onverwachte hoek – Hervé Suys
Een absurdistisch uitstapje dat de lezer vooral op het verkeerde been probeert te zetten. Leuke vondsten en een frisse toon, maar het geheel voelt eerder als een vingeroefening dan als een afgerond verhaal. De pointe mist overtuigingskracht. Vermakelijk, maar vluchtig.
Roos van hoop – Laura Scheepers
Goedbedoeld, maar te geforceerd sentimenteel. De symboliek is te dik aangezet en de karakters spreken niet echt tot de verbeelding. De thematiek rond hoop en opoffering is op zich waardevol, maar verdient subtielere uitwerking.
Sterrenhemel – Johan Klein Haneveld
Bekend terrein voor deze auteur: existentieel, ruimtelijk en melancholisch. De taal is zuiver, de boodschap helder. Toch blijft het verhaal iets te uitleggerig, met net iets te veel overpeinzing en te weinig narratieve kracht. Mooi en integer, maar niet vernieuwend.
Ik kom terug – Danitsja Roedema-Kors
Een verhaal met sterke opzet en belofte, maar het blijft hangen in herhaling en voorspelbaarheid. De thematiek van verlies en terugkeer is al vaak verkend en wordt hier niet van nieuwe lagen voorzien. De stijl is verzorgd, maar mist kracht of urgentie. Net geen blijver.
Zij die gaan sterven – Karel Smolders
Dit verhaal bouwt een intrigerende wereld, maar de personages blijven onderontwikkeld en de afloop voelt gemakzuchtig. De toon is consistent, de thematiek klassiek dystopisch, maar het verhaal had baat gehad bij meer nuance of een verontrustender wending. Functioneel, maar niet gedenkwaardig.
Eedbreker – R. Palmas
Een traag op gang komend verhaal dat uiteindelijk uitmondt in een verdienstelijke verkenning van loyaliteit en schuld. De vertelstem is prettig, maar het conflict komt te laat tot leven. Degelijk geschreven, met potentieel, maar het had meer scherpte en urgentie mogen hebben.
Ons lot, jij duistere ster – Maarten Luikhoven
Een poëtisch en filosofisch getint verhaal dat balanceert tussen pretentie en diepgang. De stijl is rijk, misschien iets te, maar het resultaat is beklijvend en uniek. De lezer moet werken, maar wie volhoudt wordt beloond met een kosmische mijmering over bestemming en opoffering. Gelaagd en dapper.
Respijt – Jarne Vaes
Een compact verhaal met scherpe spanningsopbouw en een sterk moreel dilemma. Vaes hanteert een sobere stijl die goed past bij de inhoud. Het einde laat ruimte voor interpretatie zonder onduidelijk te worden. Geen grootse thematiek, maar binnen zijn beperkte omvang erg effectief. Een stille kracht.
Een vleugje poeder – Marie-Louise Hellemons
Een macaber sprookje met een charmant duister randje. De plot is wat eenvoudig en voorspelbaar, maar de toon is eigen en stijlbewust. Had iets scherper gekund in conflict en karakterontwikkeling, maar amuseert en beklijft toch op een subtiele manier. Lichtvoetig, maar geslaagd.
Voor altijd – Anaïd Haen
Een verhaal dat veel wil vertellen over liefde, tijd en verlies, maar daarin een tikje overdadig wordt. De stijl is intens en persoonlijk, wat werkt, maar soms te lyrisch wordt. Het slot maakt veel goed. Een verhaal dat niet perfect is, maar wél durft te raken.
Haiku – Frank Beckers
Een aardige vingeroefening in compactheid, met een knipoog naar de literaire traditie. Te kort om echt te beoordelen, maar als poëtisch intermezzo functioneel. Geen verhaal, wel een sfeersnipper. Als amuse geslaagd, als bijdrage aan een bundel wat mager.
De Schrik – Finn Audenaert
Een sterk opgebouwde nachtmerrie met onderhuidse spanning. Audenaert weet sfeer te vangen en bouwt bekwaam op naar een beklemmend einde. Wel wat traditioneel van opzet en thematiek, maar overtuigend uitgevoerd. Een verhaal dat vooral werkt op emotie en sfeer.
Promise and Delivery – Ruben De Baerdemaeker
Sterk taalgebruik en een interessante structuur, maar het verhaal komt pas laat op gang. De combinatie van Engels en thematiek rond belofte en falen is ambitieus, maar niet altijd even helder uitgewerkt. Intrigerend, maar niet helemaal bevredigend. Wel potentie en durf.
De belofte van geluk – Frank Beckers
Een melancholisch en sfeervol verhaal dat goed aansluit bij het thema, maar niet veel nieuwe paden bewandelt. De toon is fijngevoelig, de stijl verzorgd, maar het verhaal leunt zwaar op nostalgie en blijft daardoor wat vlak. Mooi, maar het schuurt nergens. Een veilige keuze, met een zachte echo.
De geur van appels – Maarten Luikhoven
Een betoverende vertelling met een nostalgische onderstroom en een subtiel dreigende sfeer. Luikhoven excelleert hier in het opbouwen van herinnering als kracht en als val. De stijl is rijk en gelaagd, het einde beklemmend in zijn rust. Een van de sterkere bonusverhalen, met literair gewicht.
Anna’s superkracht – Bruno Lowagie
Een prettig geschreven, bijna fabelachtige vertelling over doorzettingsvermogen en identiteit. De superkracht is eerder psychologisch dan spectaculair, wat verfrissend werkt. Toch voelt het soms net iets te braaf en uitleggerig aan. Het blijft in de veilige zone, maar met overtuiging en hart gebracht.
Limerick – Frank Beckers
Een geestige uitsmijter met een knipoog, maar niet meer dan dat. Functioneert als luchtig slotakkoord, maar mist inhoudelijke betekenis. Vermakelijk voor wie van taalspel houdt, maar als literair verhaal niet relevant. Een aardige afsluiter in de marge.
Uitslag ‘De Belofte’
Een correcte en bondige afronding van de wedstrijd, met vermelding van winnaars en eervolle vermeldingen. Geen verhaal uiteraard, maar een nuttige afsluiting die context biedt voor de bundel als geheel.
Wat een bundel. Wat een belofte.
Met De Belofte levert de organisatie van Out of this World niet alleen een thematische wedstrijdbundel af, maar ook een staalkaart van waar de Nederlandstalige speculatieve fictie vandaag toe in staat is. Zelden zag ik zo’n diverse, verrassende en stilistisch volwassen mix van stemmen, stijlen en subgenres bijeen. Tijdreizen, alternatieve geschiedenissen, AI’s, draakjes, nanny-bommen en galactische genocides, het zit er allemaal in. En opvallend vaak slaagt het ook nog.
De sterkste verhalen in deze bundel schuwen de emotionele laag niet. Ze durven raken, tarten verwachtingen of ondergraven conventies zonder te vervallen in pretentie of literaire spierballentaal. Mijn moeder is een tijdreiziger, Het wonderkind, As en afscheid en De geur van appels zijn daar treffende voorbeelden van: verhalen die stilstaan bij menselijkheid, verlies, of verzet, zonder hun genreverpakking te verloochenen. Mike Jansen en Maarten Luikhoven tonen met hun bijdrages dat ook auteurs met meer kilometers zich nog steeds vernieuwend kunnen uitdrukken, krachtig, ruig, introspectief.
Daartegenover staan ook inzendingen die naar adem happen onder het gewicht van hun eigen ambities. Sommige verhalen willen te veel vertellen in te weinig ruimte, blijven steken in genreconventies of raken verstrikt in uitleg. Toch: zelfs in de zwakkere inzendingen proef ik engagement, thematische relevantie en een duidelijke poging tot literaire verfijning. Het is te makkelijk om dat af te doen als ‘net niet’; ik noem het liever: onderweg.
Wat me bijzonder opvalt, is hoe vaak ‘belofte’ niet zozeer draait om hoop, maar om falen. Verbondenheid die afbrokkelt. Schuld die blijft. De prijs van trouw. De last van terugkeer. Er zit veel breekbaarheid in deze bundel, en dat verdient lof.
Een woord van dank aan Finn Audenaert en zijn redactie is op z’n plaats: het is geen sinecure om uit zestig inzendingen een coherente bundel te destilleren. Maar dat is gelukt. Meer nog: De Belofte toont aan dat het Nederlandstalige genre niet alleen leeft, maar groeit, schurkt, schuurt en belooft. En sommige van deze auteurs? Die gaan we nog vaak tegenkomen. Daar durf ik gerust mijn naam onder te zetten.
Petra Swaelmans
Recensente. Lezer. Grootverbruiker van nachtmerries en narratief venijn.
Omdat ik zeg maar een 'mening' denk te moeten hebben, hier mijn eigen voorkeurslijstje, ongeveer mijn top 5, van de verhalen:
- Mijn moeder is een tijdreiziger – Kwan Aben-Lee
- Het wonderkind – Miriam Ootjers
- As en afscheid – Alexandra Dingenauts
- De prijs van een naam – Mike Jansen
- De geur van appels – Maarten Luikhoven
Geen opmerkingen:
Een reactie posten